Đặc sản OCOP huyện Gò Công Tây mắm tôm chà Bà Hai Diễm món quà mang đậm hương vị quê hương

Ra đời từ đầu thế kỷ 19, thế nhưng mắm tôm chà Gò Công chỉ thực sự biết đến rộng rãi khi bà Phạm Thị Hằng sau này trở thành Thái hậu Từ Dụ quý phi của vua Thiệu Trị tiến cung và mang theo món nước chấm này. Kể từ ngày đó, mắm tôm chà Gò Công với hương vị đặc trưng của mình được yêu thích và trở thành món ăn đặc sắc dùng tiếp đãi khách trong các buổi yến tiệc triều đình nhà Nguyễn. Tính đến nay món mắm tôm chà đã có tuổi đời hơn 200 năm và vẫn được các thế hệ con cháu giữ gìn phát triển.

Đến thăm cơ sở làm các loại mắm tôm chà, mắm tôm chua, mắm ruốc của Cơ sở Mắm Bà Hai Diễm Gò Công địa chỉ ấp Bình Nhựt, huyện Gò Công Tây mới biết, để làm nên một hũ mắm tôm chất lượng phải rất công phu. Tôm tươi đánh bắt về phải rửa thật sạch và loại bỏ đầu, tẩm ướp với rượu muối, rồi quết thật nhuyễn đem phơi nắng 3 ngày. Sau khi phơi xong, tôm được ép lấy thịt, cho gia vị vào, đem phơi nắng tiếp nửa tháng, rồi đem vào trong mát ủ hơn nửa tháng nữa mới hoàn thành một hũ mắm tôm. Với tầm 4 kí tôm tươi thì làm ra được một ký mắm tôm nguyên chất. Bên cạnh mắm tôm chà nổi tiếng, ở những làng nghề làm mắm tôm còn có mắm tôm chua muối, với cách thức tẩm ướp, ngâm tôm nguyên con cầu kỳ, tạo nên một hương vị được vạn người mê. Hiện tại ở Gò Công có đông đảo gia đình theo nghề làm mắm. Mỗi hộ đều có những công thức làm mắm riêng được lưu truyền từ đời này sang đời khác, giúp nuôi sống nhiều thế hệ. Nhưng nổi tiếng nhất phải kể đến mắm Bà Hai với 3 đời làm mắm cùng hơn 80 năm kinh nghiệm. Bằng sự khéo léo và sáng tạo, Bà Hai đã nghiên cứu thành công một công thức đặc biệt, sử dụng nguyên liệu tươi sạch cho ra đời các sản phẩm mắm thơm ngon, hương vị độc đáo chỉ có riêng ở cơ sở. Tuy nhiên, theo thời gian cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ và hội nhập quốc tế, mắm Bà Hai vẫn chưa có điều kiện mở rộng thị trường, tiếp cận đa dạng người tiêu dùng. Nhận thấy cần phải thay đổi, sáng tạo, tìm ra một hướng đi mới vươn cao bay xa hơn nữa cho thương hiệu Mắm Tôm chà Gò Công, vào năm 2018 chị Huỳnh Thị Diễm cháu ngoại Bà Hai Gò Công đã đến vùng đất ấp Bình Nhựt, huyện Gò Công Tây sinh sống và quyết định thành lập cơ sở sản xuất mắm Bà Hai Diễm nhằm tìm hướng đi mới, đưa sản phẩm mở rộng nhiều thị trường. Theo đó, chị Huỳnh Thị Diễm vẫn giữ nguyên công thức gia truyền nghề làm mắm Gò Công nhưng có ứng dụng thêm thiết bị kỹ thuật vào quá trình sản xuất, mở rộng đa dạng thêm các dòng sản phẩm để quảng bá cho người tiêu dùng. Các công đoạn như: rửa nguyên liệu, phơi con mắm, chà tôm nguyên liệu,… đều dùng máy móc, xây dựng khu vực nhà sơ chế nguyên liệu đảm bảo vô trùng 100% vừa thay thế, giúp giảm sức người lao động trong quá trình sản xuất, vừa đặt tiêu chí đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm lên hàng đầu để tạo niềm tin tuyệt đối cho người tiêu dùng. Chị Huỳnh Thị Diễm chia sẻ: “Nếu trước đây, sản phẩm làm thủ công, độ đạm của mắm không đảm bảo do ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như nguyên liệu, thời tiết,…. Với sự đổi mới, con mắm được phơi và ủ trong phòng kín, mắm thành phẩm sẽ đáp ứng đủ độ đạm chuẩn cần có, hương vị thơm ngon. Bên cạnh đó, việc tận dụng tốt giá trị nguồn nguyên liệu dùng máy chà tôm lấy được 99,9% thịt tôm góp phần làm giảm giá thành sản phẩm so với thị trường, giúp sản phẩm dễ dàng quảng bá và tiếp cận khách hàng”. Đến nay, qua quá trình phấn đấu, sáng tạo không ngừng nghỉ, từ năm 2018 đến nay, cơ sở Mắm Bà Hai Diễm đã đạt được chứng nhận sản phẩm OCOP cấp tỉnh, huyện với các dòng sản phẩm như: mắm tôm chà, mắm ruốc, mắm ruốc xào sả ớt, mắm cá cơm, mắm tôm chua, mắm tép chua và trong năm 2023 vừa qua, cơ sở của Chị Diễm vừa cho ra đời thêm một dòng sản phẩm mới là Bánh cơm cháy chà bông với vị ruốc tôm hấp dẫn được thị trường khắp nơi ưa chuộng. Nhờ đạt chứng nhận OCOP, hiện nay, chị Diễm cho biết các sản phẩm mắm của cơ sở Mắm Bà Hai Diễm đã dần xuất hiện nhiều trên các trang thương mại điện tử, trung tâm triển lãm các sản phẩm OCOP của huyện, tỉnh, các hội chợ thương mại, thị trường tiêu thụ trong nước bắt đầu quan tâm đến sản phẩm, lượng khách hàng tìm đến mua cũng nhiều hơn, mang về nguồn thu đáng kể cho cơ sở tạo động lực lớn cho chị phấn khởi đầu tư sản xuất kinh doanh. Tiếp nối những thành công từ sản phẩm OCOP, cơ sở của Chị Diễm đã ký hợp đồng cung ứng mắm cho chuỗi hệ thống siêu thị Big C và Mega, góp phần khẳng định, đưa thương hiệu mắm Bà Hai Diễm tiến xa hơn thị trường trong nước và quốc tế. Xuân về Tết đến du khách dần xa đến thăm quê hương Gò Công Tây ai ai cũng có thể chọn cho mình nhiều món quà mang đậm hương vị quê hương, trong đó lựa chọn hàng đầu vẫn là các sản phẩm từ cơ sở Mắm Bà Hai Diễm thật sự thơm ngon, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm lại có giá cả vừa phải, hợp túi tiền của mọi người. Mắm Tôm chà Gò Công Tây, mắm ruốc, mắm cá cơm, mắm tôm chua… của vùng đất Gò Công Tây hôm nay đã thực sự là một đặc sản mang đậm hương vị quê hương ai đi xa cũng nhớ nhung, đây cũng là một món ngon không thể thiếu trong những bữa cơm gia đình của người dân Gò Công Tây thêm tự hào khi quê hương mình vẫn còn lưu giữ ngày càng nhiều món ăn độc đáo đậm vị truyền thống xa xưa để lại cho thế hệ hôm nay.