Nâng cao đạo đức công vụ của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trên địa bàn huyện Gò Công Tây

Do bản chất của công việc mà cán bộ, công chức, viên chức đảm nhận là quản lý nhà nước và cung cấp dịch vụ công cho xã hội nên những giá trị cốt lõi của công vụ phải được xác định dựa trên thuộc tính của các công việc cụ thể mà cán bộ, công chức, viên chức đảm nhận. Công việc mà cán bộ, công chức, viên chức đảm nhận thực chất là sự ủy thác quyền lực của Nhân dân cho Nhà nước thực hiện thông qua đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức thực thi công vụ phục vụ Nhân dân. Do đó, trong thực thi công vụ phục vụ Nhân dân đòi hỏi cán bộ, công chức, viên chức phải có đạo đức công vụ.

Nhìn chung, đội ngũ cán bộ công, viên chức cấp huyện, cấp xã đều có trình độ chuyên môn Đại học trở lên chiếm trên 80% (trong đó có 01 tiến sĩ và 53 Thạc sĩ). Qua đánh giá hàng năm, đa phần cán bộ, công chức, viên chức của huyện đã đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ đặt ra, có tinh thần trách nhiệm trong công việc, giữ vững đạo đức, phẩm chất cách mạng, có ý thức tổ chức kỷ luật và chấp hành sự phân công của tổ chức, có lối sống lành mạnh, giản dị, gắn bó với Nhân dân và góp phần to lớn vào sự nghiệp phát triển kinh tế xã hội của huyện.

Cán bộ, công chức, viên chức cơ bản chấp hành tốt các quy định của pháp luật về quyền và nghĩa vụ của cán bộ, công chức, viên chức; Nêu cao tinh thần, thái độ ý thức trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, chính trị, hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Thực hiện nghiêm chuẩn mực đạo đức của cán bộ, công chức, viên chức, đảng viên trong chi bộ, cơ quan đơn vị luôn chấp hành thực hiện nội quy, quy chế được xây dựng và ban hành.

Việc thực hiện nêu gương của cán bộ, công, viên chức chức nhất là cán bộ, công chức, viên chức lãnh đạo chủ chốt được đưa vào nội dung đánh giá cán bộ, công chức, viên chức hằng năm. Đại bộ phận cán bộ, công chức, viên chức luôn có ý thức rèn luyện, không ngừng nâng cao phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống; có thái độ tôn trọng nhân dân, tận tâm, tận lực phục vụ nhân dân, lắng nghe ý kiến, nguyện vọng chính đáng của nhân dân, chịu sự giám sát của nhân dân, được nhân dân tin tưởng.
Việc đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, đặc biệt là vấn đề đạo đức công vụ luôn được Huyện ủy, Ủy ban nhân dân huyện quan tâm chỉ đạo; công tác đánh giá, quy hoạch, đào tạo cán bộ được triển khai bài bản, chặt chẽ; các quy định về tổ chức, phân cấp, phân quyền và quản lý cán bộ được ban hành và nghiêm túc thực hiện từ huyện đến cơ sở…

Tuy đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận, nhưng thực tế vẫn còn có một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức còn yếu cả về năng lực và phẩm chất, nhất là đạo đức công vụ; một số vụ vi phạm đạo đức công vụ, vi phạm kỷ luật đã diễn ra, xuất hiện chủ yếu tập trung vào các lĩnh vực như: đất đai, xây dựng, tài chính, kế toán... Trong đó, có nhiều vụ việc cán bộ, công chức, viên chức vi phạm đạo đức công vụ, đạo đức nghề nghiệp phải xử lý kỷ luật, cụ thể là trong thời gian qua (từ năm 2020 đến nay) đã xử lý kỷ luật 24 cán bộ, công chức, viên chức (trong đó có 02 công chức bị xử lý hình sự). Tình trạng, một số công chức, viên chức lợi dụng chức vụ, quyền hạn, vị trí công tác của mình cố tình gây khó dễ cho các tổ chức, cá nhân đến liên hệ công tác,...; tình trạng cán bộ, công chức, viên chức thiếu trách nhiệm, đùn đẩy trách nhiệm, nhũng nhiễu, giải quyết công việc sai quy định, thái độ làm việc hời hợt, thiếu nhiệt tình, thân thiện,… đã gây bức xúc trong dư luận Nhân dân. Tình trạng mất đoàn kết nội bộ ở một số nơi vẫn còn xảy ra, đùn đẩy trách nhiệm, thiếu sự phối hợp dẫn đến hiệu quả công việc chưa cao.

Nguyên nhân xuất phát từ tác động của mặt trái của nền kinh tế thị trường, một mặt giải phóng các nguồn lực phát triển nhưng mặt khác cũng làm nảy sinh nhiều tiêu cực xã hội, nhất là tâm lý nặng về giá trị đồng tiền, đề cao chủ nghĩa cá nhân, xem nhẹ những giá trị đạo đức, nhân phẩm, thần phong mỹ tục …, từ đó làm suy giảm những chuẩn mực, quy tắc, nguyên tắc, hành vi trong hoạt động công vụ của cán bộ, công chức, viên chức.

Do tác động của quá trình toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế là xu thế tất yếu của thời đại, giúp đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có điều kiện học hỏi, tiếp thu những thành tựu khoa học - công nghệ, những kinh nghiệm quý trong vận hành nền công vụ của các nước trên thế giới, những chuẩn mực và giá trị đạo đức công vụ…, từ đó góp phần xây dựng nền công vụ hiện đại, chuyên nghiệp, liêm chính, phục vụ,… Nhưng mặt khác, quá trình này cũng tạo ra nhiều thách thức lớn cho một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức đã không giữ được bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức cách mạng, sa vào những cám dỗ vật chất, tha hóa đạo đức,...

Trong thời gian qua, hệ thống pháp luật của nước ta ngày càng được hoàn thiện; vai trò của pháp luật trong tổ chức và hoạt động của Nhà nước, trong quản lý xã hội được đề cao. Tuy nhiên, trên thực tế, hệ thống pháp luật cũng tồn tại một số những hạn chế, yếu kém, như: một số quy định pháp luật, cơ chế, chính sách chưa điều chỉnh ban hành kịp thời, còn chồng chéo, thiếu chặt chẽ, chưa ổn định, một số quy định pháp luật còn chưa đồng bộ, thống nhất, khả thi, chưa đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn tại đơn vị, địa phương. Trên thực tế, không ít cán bộ, công chức đã lợi dụng sự chưa hoàn chỉnh và thiếu đồng bộ của hệ thống pháp luật để trục lợi, tham ô, tham nhũng, chạy theo lợi ích nhóm hay lợi ích cá nhân, vi phạm nghiêm trọng đạo đức công vụ, cũng như quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức.

Nội quy, quy định của từng cơ quan, đơn vị về trách nhiệm của cán bộ, công chức, viên chức trong thực thi công vụ chưa chặt chẽ, cụ thể, còn nói chung chung theo Luật định.
Công tác giáo dục đạo đức công vụ chưa thường xuyên, đúng mức, nhiều cơ sở giáo dục, đào tạo nghề nghiệp nói chung, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức nói riêng còn nặng về đào tạo nghiệp vụ, kỹ năng, chưa chú trọng đúng mức đến giáo dục và thực hành đạo đức công vụ.

Ý thức rèn luyện đạo đức công vụ của một bộ phận cán bộ, công chức chưa cao dẫn đến lệch chuẩn đạo đức công vụ qua biểu hiện như quan liêu, nhũng nhiễu, lạm quyền, tham nhũng, lãng phí, thờ ơ, thiếu tính quan tâm giúp đỡ đồng nghiệp,… những biểu hiện đó có thể do nhiều nguyên nhân về động cơ, mục đích, về nhận thức,...nhưng trong đó có nguyên nhân từ việc thiếu ý thức rèn luyện đạo đức công vụ.

Nhận thức rõ vai trò quan trọng của đội ngũ cán bộ “là gốc của công việc”, trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức một cách toàn diện, trong đó, đặc biệt quan tâm đến việc xây dựng, bồi dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng, đạo đức công vụ. Trong giai đoạn hiện nay, việc nâng cao đạo đức công vụ của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức càng trở nên cấp bách, được xác định là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của công tác xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền nhà nước.

Đạo đức công vụ của cán bộ, công chức, viên chức là vấn đề có tầm quan trọng đối với sự thành bại, tồn tại và phát triển của nền hành chính Nhà nước. Đây là yếu tố cốt lõi bảo đảm cho mọi hoạt động của Nhà nước có hiệu quả. Đạo đức công vụ của cán bộ, công chức, viên chức là hệ thống các chuẩn mực, quy tắc, nguyên tắc nhằm điều chỉnh thái độ, hành vi, cách ứng xử của cán bộ, công chức trong hoạt động công vụ nhằm hướng tới xây dựng một nền hành chính trách nhiệm, công tâm, trong sạch, tận tụy và chuyên nghiệp.

Đạo đức công vụ gắn liền với những giá trị chuẩn mực đạo đức chung của xã hội; đồng thời là đạo đức nghề nghiệp đặc biệt - thực thi công vụ của cán bộ, công chức, viên chức. Do đó, nó gắn chặt với quyền lợi, nghĩa vụ, trách nhiệm, những điều cán bộ, công chức được làm và không được làm; cách ứng xử của cán bộ, công chức khi thực thi công vụ do pháp luật quy định. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ, những người trong các công sở đều có nhiều hoặc ít quyền hành. Nếu không giữ đúng cần, kiệm, liêm, chính thì dễ trở nên hủ bại, biến thành sâu mọt của dân. Đạo đức công vụ không tự nhiên mà có, mà phải trải qua quá trình giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện của các chủ thể quản lý cán bộ, công chức, viên chức và quá trình tự giáo dục, tự bồi dưỡng và tự rèn luyện của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong quá trình thực thi công vụ.

Nâng cao đạo đức công vụ là công việc thường xuyên nhằm làm cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức luôn được trau dồi, bồi dưỡng, rèn luyện để không ngừng nâng cao đạo đức cách mạng trong quá trình thực thi công vụ. Đó là công việc không chỉ của bản thân đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức mà còn là trách nhiệm của các chủ thể quản lý cán bộ, công chức.

Thời gian tới, hoạt động nâng cao đạo đức công vụ của đội ngũ cán bộ, công chức tỉnh nói chung và huyện nói riêng sẽ chịu sự tác động, ảnh hưởng của nhiều điều kiện khách quan và nhân tố chủ quan từ nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta đang dần hoàn thiện, bên cạnh những tác động tích cực thì còn có tác động tiêu cực, ảnh hưởng đến đạo đức công vụ của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; sự chống phá ngày càng tinh vi, thâm độc, quyết liệt của các thế lực thù địch bằng “diễn biến hòa bình” để thúc đẩy quá trình “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” từ bên trong, làm cho đội ngũ cán bộ, công chức suy giảm lý tưởng, niềm tin vào chủ nghĩa xã hội, sự lãnh đạo của Đảng và sự quản lý của Nhà nước, suy giảm đạo đức cách mạng, đạo đức công vụ.

Nhiệm vụ xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong thời kỳ mới, nhất là nhiệm vụ xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa, đang và sẽ đặt ra những yêu cầu mới cao hơn trong xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức một cách toàn diện, cả số lượng, chất lượng và cơ cấu, cả phẩm chất, năng lực và phương pháp, tác phong công tác, nhất là việc nâng cao đạo đức công vụ của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức gắn với xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa trong thời kỳ mới.

Để tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, có được một đội ngũ cán bộ, công chức trong sạch, có năng lực, vừa có đức, vừa có tài, vừa “hồng”, vừa “chuyên”, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của cách mạng nước ta trong thời kỳ mới, cần quan tâm nâng cao đạo đức cách mạng, đạo đức công vụ của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; kiên quyết đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, công chức, viên. Theo đó, cần tập trung làm tốt một số nội dung, giải pháp chủ yếu sau:

Một là, tiếp tục thường xuyên đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cho mọi người dân nói chung, cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức nói riêng về đạo đức cách mạng, về đạo đức công vụ, nhất là tiếp tục tuyên truyền, quán triệt, triển khai thực hiện việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với việc thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XII về “Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.

Hai là, tiếp tục quán triệt và triển khai thực hiện tốt chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước, cải cách chế độ công vụ, công chức; kiên quyết loại bỏ những thủ tục hành chính gây phiền hà khi giải quyết công việc của người dân và của doanh nghiệp. Tiếp tục rà soát, bổ sung, sửa đổi, hoàn thiện các quy định về quy trình, thủ tục hành chính; công khai, minh bạch các quy định về trình tự, về thủ tục hành chính tạo điều kiện cho nhân dân giám sát để kịp thời ngăn ngừa cán bộ, công chức lợi dụng kẽ hở từ những quy định của pháp luật, từ đó nảy sinh tiêu cực trong quá trình thực thi công vụ.

Ba là, phát huy hơn nữa vai trò lãnh đạo của các cấp ủy đảng, vai trò quản lý của chính quyền và vai trò của các tổ chức chính trị - xã hội, của nhân dân trong việc nâng cao đạo đức công vụ của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Tiếp tục bổ sung, hoàn thiện hệ thống các chuẩn mực, quy tắc, nguyên tắc, hành vi trong hoạt động công vụ của cán bộ, công chức, viên chức và đạo đức công vụ đã được quy định ở Luật Cán bộ, công chức, Luật Phòng, chống tham nhũng và Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, Luật Tiếp dân, Luật khiếu nại tố cáo,…

Bốn là, nêu cao tinh thần tiên phong, gương mẫu của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong thực thi công vụ; thông qua học tập, rèn luyện và thực tiễn thực thi công vụ để tự bồi dưỡng, tự rèn luyện nâng cao đạo đức công vụ. Khuyến khích tính năng động, sáng tạo của cán bộ, công chức, viên chức trong hoạt động công vụ.

Năm là, thực hiện tốt việc thực hiện dân chủ ở cơ sở theo Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở và Nghị định số 59/ 2023/ND-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở, nhằm phát huy vai trò của nhân dân trong kiểm tra, giám sát các hoạt động của cán bộ, công chức, viên chức trong quá trình thực thi công vụ. Có cơ chế cụ thể để người dân được thực hiện quyền giám sát của mình một cách thiết thực phù hợp thực tế, hạn chế tình trạng cán bộ, công chức, viên vi phạm đạo đức công vụ.

Sáu là, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra thường xuyên và định kỳ các hoạt động công vụ. Chú trọng công tác thi đua, khen thưởng và xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm về đạo đức công vụ.

Bảy là, triển khai thực hiện nghiêm túc Quy định số 144-QĐ/TW ngày 09/5/2024 của Bộ Chính trị về chuẩn mực đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn mới, bao gồm: Yêu nước, tôn trọng Nhân dân, tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc; Bản lĩnh, đổi mới, sáng tạo, hội nhập; Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư; Đoàn kết, kỷ cương, tình thương, trách nhiệm; Gương mẫu, khiêm tốn, tu dưỡng rèn luyện, học tập suốt đời.