Kiểng cổ Mai nu là sự kết tinh giữa vẻ đẹp tự nhiên và nghệ thuật tạo hình công phu của con người. Qua nhiều năm chăm sóc, uốn nắn, những gốc mai nu với dáng thế cầu kỳ, rễ nổi uyển chuyển trở thành những tác phẩm nghệ thuật sống. Giá trị của kiểng cổ không chỉ nằm ở hình thức bên ngoài mà còn ở chiều sâu văn hóa và triết lý sống: kiên nhẫn, thuận theo tự nhiên và gắn bó với cội nguồn. Do đó, việc phát huy giá trị làng nghề cần gắn liền với việc truyền dạy kỹ thuật, thổi hồn văn hóa vào mỗi tác phẩm, để kiểng mai không chỉ là sản phẩm kinh tế mà còn là giá trị tinh thần.
Làng nghề kiểng cổ Mai nu Thạnh Nhựt đã và đang đóng góp tích cực vào kinh tế địa phương. Nhiều hộ gia đình sống ổn định và vươn lên khá giả nhờ gắn bó với nghề làm kiểng. Những sản phẩm kiểng có giá trị cao, được tiêu thụ rộng rãi trong và ngoài tỉnh, đặc biệt vào dịp Tết Nguyên đán. Phát huy giá trị làng nghề cần gắn với chiến lược phát triển sản phẩm OCOP, xây dựng thương hiệu tập thể, hỗ trợ nông dân tiếp cận công nghệ mới và thị trường điện tử. Qua đó, làng nghề không chỉ giữ được hồn cốt truyền thống mà còn hội nhập, cạnh tranh hiệu quả trên thị trường.
Một trong những thách thức lớn hiện nay của làng nghề Mai nu là nguy cơ mai một do thiếu lực lượng kế thừa. Người trẻ ngày nay ít mặn mà với nghề làm kiểng do công việc đòi hỏi công phu, tốn thời gian và thu nhập chưa ổn định. Để phát huy giá trị làng nghề, cần có chính sách hỗ trợ đào tạo nghề cho thanh niên nông thôn, khuyến khích các mô hình khởi nghiệp sáng tạo từ kiểng cổ, kết hợp với nhà trường tổ chức các lớp ngoại khóa trải nghiệm. Việc truyền nghề không chỉ đơn thuần là dạy kỹ thuật mà còn là truyền lửa đam mê và lòng tự hào dân tộc qua từng thế cây, dáng kiểng.
Làng nghề kiểng cổ Thạnh Nhựt có tiềm năng lớn để phát triển du lịch sinh thái kết hợp trải nghiệm văn hóa. Du khách có thể tham quan vườn kiểng, tìm hiểu quy trình tạo tác mai nu, giao lưu với nghệ nhân và mua sắm sản phẩm lưu niệm. Việc tổ chức các tour tuyến kết nối làng nghề với các điểm du lịch lân cận như Lăng Hoàng Gia, chợ Gò Công hay các khu sinh thái ven sông sẽ tạo nên chuỗi giá trị liên kết bền vững. Phát huy giá trị làng nghề trong bối cảnh hiện nay cần gắn với ngành du lịch, qua đó nâng cao thu nhập và quảng bá hình ảnh quê hương Tiền Giang đến du khách gần xa.
Nghệ nhân là người giữ lửa, linh hồn của làng nghề truyền thống. Tại Thạnh Nhựt, nhiều nghệ nhân cao tuổi vẫn ngày ngày miệt mài chăm sóc, tạo tác những cây kiểng độc đáo. Họ không chỉ là người làm nghề mà còn là người truyền cảm hứng, bảo tồn tri thức dân gian quý giá. Phát huy giá trị làng nghề cần tôn vinh, hỗ trợ các nghệ nhân thông qua việc công nhận danh hiệu, mời tham gia giảng dạy tại các lớp đào tạo nghề, tổ chức các buổi giao lưu – chia sẻ kinh nghiệm. Đây là cách để giữ hồn nghề, nuôi dưỡng cộng đồng nghề vững bền qua các thế hệ.
Việc phát triển và bảo tồn làng nghề truyền thống không thể chỉ dựa vào nỗ lực cá nhân mà cần có sự đồng hành từ chính quyền và các cơ quan chức năng. Cần có các chính sách hỗ trợ vốn vay ưu đãi, hướng dẫn đăng ký kinh doanh, hỗ trợ xây dựng cơ sở hạ tầng như đường giao thông, bãi tập kết kiểng, nhà trưng bày. Ngoài ra, việc đưa làng nghề vào quy hoạch phát triển kinh tế - văn hóa của địa phương là điều cần thiết để bảo đảm tính bền vững. Phát huy giá trị làng nghề không chỉ là trách nhiệm của người dân mà còn là chiến lược phát triển của địa phương.
Để làng nghề kiểng cổ Mai nu được biết đến rộng rãi, cần tăng cường hoạt động truyền thông và giáo dục cộng đồng. Có thể tổ chức các chương trình truyền hình, phóng sự, các buổi tọa đàm, giao lưu giữa nghệ nhân với học sinh, sinh viên, qua đó giới thiệu giá trị văn hóa, lịch sử và kỹ thuật làm kiểng. Đồng thời, khuyến khích các trường học, trung tâm văn hóa tổ chức các chuyến tham quan, học tập trải nghiệm tại làng nghề. Những hoạt động này giúp nâng cao nhận thức cộng đồng và tạo ra thế hệ kế thừa yêu nghề, hiểu nghề và gắn bó với địa phương.
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và phát triển xanh, làng nghề truyền thống cũng cần chuyển mình theo hướng thân thiện với môi trường và bền vững. Làng nghề kiểng cổ Thạnh Nhựt có lợi thế về không gian xanh, môi trường tự nhiên trong lành, cần được giữ gìn và phát huy. Các hộ sản xuất nên áp dụng mô hình nông nghiệp sinh thái, hạn chế sử dụng hóa chất, bảo vệ nguồn nước, tái sử dụng chất thải hữu cơ trong chăm sóc cây kiểng. Hướng tới một làng nghề xanh - sạch - đẹp không chỉ nâng cao giá trị sản phẩm mà còn góp phần vào bảo vệ môi trường sống cho cộng đồng.